Regn i Bombay

Det har regna. Lang tids tørke blei med eitt til eit skybrot som overraska alle, frå fattig slumbuar til kvitskjorta kontorarbeidar. Nokre fekk huset sitt fylt med stinkande vatn, andre måtte vassa gjennom det i timesvis for å koma seg heim. Bilar, tog og autoar stoppa opp, varer av alle slag blei klissas (for ein gongs skuld eit svært treffande ord) og ubrukelege. Vatnet sank, og la igjen døde kroppar, søppel, råte. Og sjukdom.

Politikarane kranglar om det skal kallast ein epidemi. Det er jo bare, tja, 200 døde, frå avgrensa område, hovudsakleg slum. Det er ingen grunn til panikk. Sjukehusa har medisinar og senger, i all fall for nokre. Då Sonia Gandhi kom på besøk fekk dei til og med to laken kvar, det var ikkje måte på.

Avisene leiter ivrig fram nye andlet til statistikkane. Ei mor har mista den gravide dotter si og tenåringssonen er svak. Ein gammal mann blei sjuk etter å ha bore katten sin med ungar gjennom flaumvatn som gjekk til skuldrene. Kattemora og ungane overlevde, mannen blei sjuk og døydde.

No, når så mange er blitt smitta og symptoma på dei mange monsunsjukene trer klart fram, gjev avisene også gode råd om korleis ein kan unngå smitte. Unngå kontakt med flaumvatn, seier dei. Veldig lett når gata du bur i er ei elv som når deg til knea. Et og drikk bare det som er blitt kokt fritt for bakteriar. Eg grøsser og er med eitt svært takksam til svigerforeldra mine.

Det regner endå, men ikkje meir enn ein vanleg monsun. Eg håper dette var eit særskild uheldig år, men eg tviler sterkt. Monsunmønsteret har endra seg dei siste fem åra. Folk må både frykta tørke og verna seg mot flaum.

17. mai-toget mitt gjekk

Slemme, nøyaktige datamaskinar har gitt meg ein del rekningar for for seint leverte biblioteksbøker i det siste, så eg var glad då eg hadde fått ein enkel leveringsdato å hugse: 17. mai! Den er det umogleg å få i Norge, tenk på det.

Bøkene eg skulle levera var lånte i Norvik, altså måtte eg ta toget dit. Engelsk 17. mai-tog, med andre ord. Eg hadde tenkt å dra nokså tidleg - men Oski sa «skal me ikkje ha te?», og så hadde me det.

Så fann me ut at me skulle eta litt, eg laga lønsj som var ganske så god, med masse krydder. Deretter pusla eg litt med isolering av kjøkkenveggane, og kokte litt kaffi. Så såg eg på kloka.

Hjelp! Dagen var alt på hell! Siste toget var gått, i alle fall viss eg ville koma til Norvik før biblioteket stengte, og ikkje ville springa for å nå det. Skulle eg droppa kaffien og dra på meg joggeskoa? Eg debatterte det i full fart med Oski. Som fornuftig spurde kor mykje eg ville skylda biblioteket om eg lot vera å levera bøkene. Det var 20 pence.

Så, sidan eg er skolert i økonomisk tenking gjorde eg eit overslag. Er det verdt 20 pence for meg å drikka eit par koppar god kaffi? Er det verdt 20 pence å ikkje måtta springa for å nå toget? Svara er ja, men i tillegg sa Oski at han kunne ta bøkene med til Norvik i morgon, sidan han skulle dit nokså tidleg, men ikkje altfor tidleg. Eg har med andre ord spart ein heil returbillett! Og eg drakk god kaffi.

Sumer is icumen in

Whan that Aprill with his shoures soote the droghte of March hath perced to the roote, då byrjar alle fugleflyktningane å koma tilbake til Englands vakre strender og vatn (utan visum, men Michael Howard har ikkje lagt merke til dei enno).

Me høyrer fuglesong kvar morgon no. Mange forskjellige songar som eg, meir vant med tropiske fuglar, ikkje kjenner. Songane er mjuke, søte og melodiske og fuglane høyrest glade og lystige ut. Men...

På 90-talet blei traffikkbråket i London-området så høgt at fuglar ikkje kunne bli høyrt av makane sine. Så måtte dei òg syngja høgare og høgare. Jo høgare bråket blei, jo høgare song dei. Men traffikkbråket berre veks og veks, og det verker slik at dei stakkars fuglane verkeleg må skrika i dag for å bli høyrt. Dei har no masse problem med hoste.

Ja vel, det gjev ei ny tyding til den gamle engelske songen "sumer is icumen in, lhude sing cuccu". "lhude", riktig nok. Berre i England...

Hast

I dag fann eg ut at eg kan nå togstasjonen på under seks minutt viss det tarvst.

Det er godt å vita slike ting.

God påske!

Det var påske i helga. Det visste de kanskje ikkje? Men ortodokse kristne feira han då. Mange av dei braut den vegetariske fasten, som dei hadde halde i femti dagar, og jafsa i seg kjøt. Til eit slikt lag var eg og Oski inviterte. Det var ganske morosamt å sjå korleis verten danderte kilovis med grillkjøt på eit bord, før han så grilla nokre bleike vegetarburgarar for oss (ikkje for dét, slike burgarar er faktisk ganske gode).

Det viste seg at gresk påskefeiring - for det var dét det var - er omtrent som ei norsk julaften. Bortsett frå at ho vert halden om våren, og ein er ute, og det er ingen presangar - men, matinnstappinga er den same.

Og raudfargen går igjen. Raudfarga egg i ei stor skål. Det såg lekkert ut, og sjølv om eg ikkje er så glad i egg gjorde skalfargen dei mykje meir spennande å eta.

Sidan dei hadde ein del, fekk me med eit par ekstra egg heim. Oisann. Heldigvis held kokte egg seg ganske lenge.

Kan mobiltelefon gagna menneske?

OK, før eg byrjar må eg forklara at eg hatar mobiltelefonar. Eg avskyr dei. Me har ein stor, sterk, beisk fiendskap mot kvarandre. Men...

Eg høyrde akkurat om ein kokk som skulle ta ut nokre bananar. Men han visste ikkje at ein fæl ulovleg innvandrar hadde snike seg inn med bananane. Ja, det var ein edderkopp som gøymte seg blant bananane og låg i vent... og den stakkars kokken blei biten. Edderkoppen sprang vekk og prøvde å forsvinna, men kokken var fortare. Han drog ut mobiltelefonen sin med ein gong og tok eit bilete av den flyktande edderkoppen.

Og det var bra. Edderkoppen var av ein type som er enno farlegare enn den svarte enkja. Hadde legane ikkje hatt biletet, kunne dei ikkje klarte å lækja kokken i tid.

Eg ville ikkje tenkt det, men mobiltelefonar kan turvast av og til. Bæh.

Saman kan me redda verda

Me skal ha parlamentsval her i England om ei veke, og me har byrja å få postkassa full av annonsar frå dei store og små politiske partia, som vil minna oss om kor snille dei er og kvifor me bør røysta for dei. Men i dag fekk me ein annonse som var litt... forskjellig. Eit parti som kjenner vegen til ei tryggare, krimfri framtid, der ingen skal vera arbeidslause og alle skal leva utan angst, otte eller uro. Ei tid av vennskap og snillskap, med reine gater og reinare miljø. Og korleis skal dei få alle desse til å skje? Framleggjinga deira er ganske enkel - gjer kannabis lovleg, og England skal verta ein utopi.

Dei forklarer ikkje akkurat korleis alle desse kjem til å skje med kannabislegaliseringa, men Ho som Herskar i Huset og eg trur at me har forstått idéen deira:

1. Arbeidsløyse: Alle arbeidslause menneske skal få arbeid som kannabisdyrkar.

2. Krim: Gratis kannabis for alle dei misnøgde, som skal gjera dei meir rolege og glade. Det auker òg etterspurnad for kannabis, som tyder at meir arbeidslause kan få jobb som kannabisdyrkarar.

3. Eit vennlegare og snillare samfunn: Eigentleg ein kjempesnedig idé. Alle usosiale, furtne menneske skal ha plikt til å bruka ein vekeskvote av kannabis, som staten skal gje dei. Voila! Ingen surmulande sinnatagg i samfunnet, og enno meir krav for kannabis og kannabisdyrking!

So, om du vil bu i ein utopi må du berre røysta for kannabislegaliseringsforbundet.

Flittig som ein...

Eg gjekk for å lesa i dag, saman med dei små. Det var varmt i vêret og eg trur kanskje hovuda deira var litt slappe, i alle fall gjorde dei fleire feil enn vanleg. Men det blei inga grining, og det var kjekt, som vanleg.

Då eg skulle til å setja i gang med «problembarnet», jenta som bare vil snakka og ikkje lesa, såg eg ein maur på armen min. Eg viste han til jenta, og me blei einige om å ta han med ut. Først måtte han sjølvsagt gå over på hennar hand, noko som var lettare sagt enn gjort, men me fekk det til. Så gjekk me til ei ytterdør, som heldigvis var nær, og ho mista mauren på bakken.

«We saved an ant!» sa ho til dei første ho møtte.

Eg veit ikkje om det er rett, men eg trur ho las betre enn vanleg etterpå.

Skrivemåtar

Montreal kommune har ei ny og svært interessant webside som er laga for dei evneveike. Dei bruker ein forskjellig måte å stava fransk, slik at det blir meir fonetisk og lettare å lesa. Til dømes, dei første orda på sida er: "Se sit s'adrês o pêrsone ki on dê z’inkapasité intélêktuêl". Det blir interessant å vita om det er basert på Quebec-fransk eller "standard" fransk.

Habemus papam!

Pave Benedict XVI. Bæh - han skulle følgd i fotspora til forgjengarane sine. Etter to John Paul-ane var det på tida dei andre to Beatleane fekk sin tur. Men Pave George Ringo I har me dessverre ikkje. Synd.

Ja, det er nyttårsdagen

புத்தாண்டு வாழ்த்துகள் og godt nyttår til alle! Me tamilar trur at slik det går denne dagen skal det gå resten av året, og eg hadde derfor mange gode føremål for dagen. Stå opp tidleg, laga mat for familien, fiksa vaskemaskinen, mala over det stygge kryddeflekker i kjøkkenet, vert medlem i lokale frivilligarbeid - det vil sei, gjer alt som ein arbeidsam ung mann vigd til familien og samfunnet må gjera.

Men det skjedde ikkje. Eg skrudde på radioen og NRK hadde interessante programmar på utanlandssendinga, og sola skinte så varmt at eg måtta nyta henne litt, og då eg byrja å rydda fann eg ei fin bok som eg ikkje hadde lese i ganske lenge og så måtte eg lesa henne litt... og så vart dagen slutt. Mykje glede, men eg gjorde ikkje noko av det eg hadde planlagd. Ja vel, det vert ikkje så verst viss det går slik heile det nye året.

Putthándu válthukkal!

தமிழருக்கும் அனைவருக்கும் இனிய புத்தான்டு வாழ்த்துக்கள்!

I dag byrjar eit nytt år for alle tamilar, eller "varudapirappu" (årfødsel) som det heiter på tamil. Det var i dag at Gud laga verda, trur me, og difor er det ei tid for nye byrjingar og førstningar, og for å gje takk til alt og alle.

Det er vanleg å feira varudapirappu med familien, som jul i Norge, og i veka før dagen byrjar toga og bussane å bli heilt fulle. Menneske sit på alle benkane, står i gangane, og heng frå dørene og vindauga, for dagen er ikkje den same langt heimanfrå. Og heime byrjar store førebuingene - alt blir feia, vaska, pussa og reinska. Kvinner heng kransar av mangolauv frå dørene, og lagar spesielle kolam (ein slags teikning laga med rismjøl) for å velkomma alle inn. Grytene blir skrubba til dei skin, og sett til sides for å førebu det første måltidet i det nye året. Og dei gamle folka som er heime ventar på at ungane som har flytta vekk skal koma tilbake, for denne eine dagen kvart år.

Og så kom dagen. Me trur at slik det går den første dagen, slik skal det gå det heile året, og så byrjar dagen ved soloppgang med 'kanni', d.v.s. godt utsyn. I landsbyane i dei gamle dagane pleidde folk å gå ut i hagen sin og sjå på frukt, og blomar, og nøtter (især kokosnøtter); fordi i den tamilske tanken er ingenting så heilag som natur. Bybuarar som ikkje kan gjera det ser i staden på riskorn eller grønsaker eller kokosnøtter i huset.

No er det Gud si tid. Hindutamilar reisar til eit tempel eller ber heime, kristne tamilar drar til kyrkja, og muslimske tamilar til eit moské. Hinduar bryt ei kokosnøtt, kveikjar kutthuvilakku (ein nedarva oljelampe) og førebuar niraikudum - me tar ei massinggryte, fyllar henne med vatn, set ei skala kokosnøtt oppå henne, og legg mangolauv rundt henne.

Så skvettar den eldste mannen i familien litt maruthunír - vatn kokt med spesielle urter, blomar, lauv, og litt mjølk og safran - på alle i familien for å velsigna dei. Dei yngste barna får kaivisésam - pengar eller andre gåver, eit symbol på framtidig rikdom. Og etterpå ei lita stund gjer alle det som dei vil gjera i det året - elevane les ei bok, bøndene arbeidar på åkrane sine, og så bortetter. Det heiter érmangalam, eit namn som forteller om fortida då dei fleste av oss var jordbrukarar.

No sit heile familien isaman og snakkar om alt som skjedde i fjor, og om alt dei skal gjera i det nye året. Det er snart tid for eit stort og mektig måltid. Den viktigaste tingen er ein rett som heiter sambol eller mangáypacchadi, som er laga av umogne mangoar, vellam (eit slag sukker som ikkje har blitt raffinert), og vépapú (margosa blomar) - søt, sur, og bitter på den same tida, for slik skal livet også vera i det nye året.

Til slutt er det tida for å vitja venner og slektningar. 'Putthándu váltthukal!' ('godt nytt år!') blir høyrt på alle gatene og vegene medan folk treff kvarandre - i dag er alle glade og nabolege; det er dagen for vennskap, og ein kan ikkje stå på gamle fiendskap i dag.

vaiyatthu válvírkal anaivarukkum cémamulla amaithiyána iniya putthandu nalváltthukal
Godt nytt år, de alle, og la fred og vennskap fylla heile verda i dette året.