«Vidare enn jorda, høgare enn himmelen»

தலைவி கூற்று

நிலத்தினும் பெரிதே வானினும் உயர்ந்தன்று
நீரினும் ஆரள வின்றே சாரல்
கருங்கோற் குறிஞ்சிப் பூக்கொண்டு
பெருந்தேன் இழைக்கும் நாடனொடு நட்பே.

-தேவகுலத்தார்.


Det ho sa:

Vidare enn jorda, høgare enn himmelen,
meir løyndomsfull enn djupe vatn
er elsken eg ber for han, frå eit land
der dei pressar ut rik honning
frå svartstilka kuruntjsi-blomar
som veks tett i lia

- Thevakullatthár, Kurunthokai 3

Ei kvinnesak

I mange dagar har eg leita etter ein trådlaus telefon, utan suksess. Nei, det var ikkje fordi trådlause telefonar har vorte dei meste etterspurde julegåvene og har vorte utselde. Det var fordi Ho som herskar i huset tykte at alle telefonane som eg fann var for «mannete». Om dei ikkje var for svarte var dei for kvite eller for sylvfarga eller for runde eller for firkanta... kort sagt var alle for stygge. «Kan du'kje finna enn som e litt søde», spurde ho sorgtungt.

I dag klarte eg det. No er han kjøpt, og me ventar berre på leveringa. Det var eigentleg kjempelett. Eg goggla etter «girly cordless phone», og viste henne det fyrste treffet. Heilt perfekt, tykte ho.

Velsigna vert du, O konge Google
som redder oss menn frå mangein vande

Skumle elefantars

Aftenpoften fortel om ein gjeng elefantar som lagar kvalm på øya Majuli i Brahmaputra-elva. Men noko merkeleg har skjedd, ikkje berre på øya, men også i artikkelen.

Landsbyfolket prøver å skremme vekk elefantene med fyrverkeri og ildbål, men elefantene lar seg ikke skremme og går isteden rundt og spiser på øyas sukkerrørs

India har den største elefantbestanden i Asias, med nærmere 10.000-15.000 elefanter.

Teksten er omsett frå dansk, der me finn den eine ekstra s-en ("Asiens"), men "sukkerrørs" er uforklarleg. Kanskje s-ane er meint som teiknbilete av elefantar? Dei kan jo minna om eit elefantøyre og ein snabel.

Tiruvalluvar og håvamål

Eg ville aldri tenkt å samanlikna Tirukkural sin moralisme med Håvamål sin pragmatisme, men her er ein nordmann som har gjort det. Artikkelen var ganske interessant men omsetjinga av kural 882 var feil. Den tamilske originalen nemner ikkje smilande, hyggjelege folk, men, etter meininga mi, liknar meir på Håvamål enn omsetjinga forfattaren brukte:

Ver ikkje redd for uvenene
som står mot deg som nakne sverd
men ver varsam mot fienden som skjuler seg
som din trufaste frende

So vidt eg veit har Tirukkural aldri vorte omsette til norsk. Det finst ei svensk utgåve, men ikkje på norsk. Kanskje det er tid einkvan tok det opp?

«Jamvel om dette livet endar»

தலைவி கூற்று:
அணிற்பல் அன்ன கொங்குமுதிர் முண்டகத்து
மணிக்கேழ் அன்ன மாநீர்ச் சேர்ப்ப
இம்மை மாறி மறுமை யாயினும்
நீயா கியரென் கணவனை
யானா கியர்நின் னெஞ்சுநேர் பவளே.
- அம்மூவனார், குறுந்தொகை 49

Det ho sa:

Tornane på dei pollentunge buskane
er skarpe
liksom tennene til eit ungt ekorn
i landet der det breie havet glimtar mot kysten
liksom ein safir

Min kjæraste,
jamvel om dette livet endar
og sjelene våre vandrar til nye kroppar
skal du bli skapt som min einaste mann
og eg, som elsken som lever i ditt hjarte
     -- Ammuvanar, Kurunthokai 49

Ein av dei mange tinga som gav gamle tamilske dikt fagerdomen sin var bruken av உள்ளுறை ullurai, «indre tankar». Skildringar av naturen som ein finn i tamilske dikt var ikkje berre skildringar, men inneheld òg innfløkte metaforar. Ved hjelp av desse prøvde diktarane å skildra omveges kjensler som var for sterke til å verta skildra beinveges.

Vanlegvis har ein ullurai fleire tydingar, som i dette diktet. Tornebuskar og ein havkrinsa kyst er ofte symbol for å vera, eller å ha vore, åtskild. Her viser dei til at kjærasten til ho som kved nett har kome attende til henne etter ei lang reise. Og det gjev oss den fyrste tydinga av ulluraien. Me var åtskilde so lenge medan du var i eit fjernt land, seier ho, men slike åtskiljingar varer ikkje i æve. Du kom attende til meg, og slik skal det vera etter me døyr. Sjølv om me skal vera skilde ei stund, skal me finna kvarandre igjen.

Men viss me les dei fyrste linjene igjen kan me finna ei tyding til. Livet og kjærleiken vår er som busken, med både spisse tornar og pollentunge blomar. Men sjølv om tornane er spisse er dei òg ein del av busken sin venleik, nett som tennene på eit ekorn er ein del av det som får det til å sjå søtt ut. Pina ved å vera åtskilde frå kvarandre er som desse tornane og tennene. Det er ein del av det som gjer elsk so vakker.

Og endå ei. Me er som havet og kysten, som busken og blomane, seier ho. Som havet ikkje kan skiljast frå landet, som blomar alltid må blomstra på buskane, so skal me aldri skiljast, og alltid vera isaman, av grunnhåtten vår.

Glede

I dag kveld sat eg og retta oppgåver som studentane mine har levert inn, medan Ho Som Herskar i Huset skreiv noko på datamaskinen.

HSHIH (til seg sjølv): «Uff... kva er ordet for 'pious' på norsk»
Eg: «Gudfryktig»

So no er det offisielt: eg kan betre norsk enn kona mi.