Toppers

Bharfot (fint namn!) føreslår Gaustayama som tilleggsnamn på Gaustatoppen. Og det har me sansen for.

Å sjå på snødekte fjell i sommarsola, det er vel nesten som å eta is, det?

Virtuelt verkeleg

Hurtigruta har vore direktesendt på fjernsyn og internett, og det har jo vore stas. Fleire bra historiar har det òg blitt av turen, både om nordlendingane som lagar show og om dei ulike folka som har sett på frå ulike stader i verda. Men den beste er truleg den om pensjonisten som såg bortimot heile turen, medrekna nettene:

Klokka var rundt tre om natta, og båten skulle leggja frå kai i Stokmarknes. Då båten fløyta i hornet, levde eg meg so mykje inn i turen at eg la på sprang opp trappa for å rekke å komme meg om bord att på båten. Det var ikkje før eg kom opp i gangen at eg kom på at eg ikkje var på båten.

Då har de klart det, NRK. Då er det virtuelt.

Her luktar det fisk i mosen

Det nyskapande språkprogrammet Paradise Hotel ['pɑɾɑdajs hu:'tɛl] har gått i bresjen for å oppdatera gamle ord og uttrykk. Best av forslaga deira liker eg «fisk i mosen», ei langt meir logisk form av uttrykket «ugler i mosen», som i tillegg til å vera ulogisk er ei total misforståing av eit dansk uttrykk som betyr «ulvar i myra». Neste skritt bør vera å fornorska uttrykket heilt, kanskje til «fisk på moen»... eller kanskje tilmed «eg aner fisk i nasen»?

I alle høve er dette ei viktig sak som det bør startast ei ny folkerørsle om. Ja til nye uttrykk! Kva med «brent brød skyr grillen»? Det er eit godt og svært daglegdags bilde frå vårt hushald.

Ord for dagen

Dagens ord er "otobüs". Det er tyrkisk. Det tyrkiske skriftspråket med latinske bokstavar er ganske nytt, og derfor ganske fonetisk. I tillegg er tyrkisk rart og følgjer sine eigne reglar, og då får dei ord som otobüs. Kan du gjetta kva det er?

Tjueni, tjueti, tjueelleve.

Debatten rasar (eller no') i statskanalen om journalistane skal måtta seia totusenogelleve eller om dei kan sleppa unna med tjue elleve.

Jeg nekter å godta at det er folket som skal bestemme hva som er riktig å si. Norsk tradisjon tilsier at vi kaller det nye året for totusenogelleve. Tjueelleve er svensk påvirkning, sier Sylfest Lomheim.

Eg som les Language Log er van med at folket skal bestemma. Altså, norske folk bestemmer kva som er rett norsk. Og norske folk er late, det veit me alle. Dei sa nittennittini, og ikkje milleneufcentquatrevingdixneuf som frenetiske franskmenn. I god norsk tradisjon kjem nok tjuehundretalet til å pregast av tjuetal òg. Og det vil seia at femåringar som tel feil, endeleg får rett. Etter tjueni kjem tjueti, og deretter tjueelleve. Godt nyttår!

Her er kakelinna

Hvor er kakelinna? spør ein i Vestfold. Vel, svaret er nok... i vest. Både på Sørvestlandet og her på Dei britiske øyane har den harde sprengkulda tødd veldig opp, frå ein typisk norsk vinter til ein typisk norsk vår. Me stavrar oss fram på is, som det ikkje burde forbausa nokon at det er mykje av på dei umåka fortaua, og ser på smeltevatnet som drypp. Faktisk har me fått ta dette vatnet svært grundig i augesyn.

Plipp, plipp, sa det på kjøkkenet vårt, som eit ekte obstfelderdikt. Taket heldt godt under snøen, men viste seg å ikkje vera fullstendig tett for vatnet han blei til etterpå. Ved vindauget og døra ut blei det danna små pyttar som viste at, ja, her var det verkeleg snøsmel på gang.

Dryppinga slutta heldigvis at me fjerna resten av snøen frå taket, så då er det mogleg me kan baka litt på kjøkkenet. Sånn for å få litt meir linne, meiner eg. Og så må me forska på de underlege engelske orda soffit og fascia, som begge har noko med takrenner å gjera, og finna ut kva me har å fiksa.

Katzenjammer

I heimen er det ganske populært med kattar, og me har derfor utvikla eit slags instinktivt drag mot sangar om kattar. Eg nemner i fleng:

• Gråpus av Margrethe Munthe
• Den store sinte svarte skumle katta til fru Haugen av Kjell Lund
• Det sat to kattar (ved Tunkatten)
• Tre rare katter av André Bjerke
• Ved murpipa sitt en bræinnete katt av Alf Prøysen

Reine litteraturkanonen dette! Men ikkje nok med det. Kattane luskar også inni songar som "Ikonne stod på vollen og slo" (...og vesle pusekatten køyrde...) og kanskje meir uventa "Hu hei kor er det vel friskt og lett", på grunn av ordet "sprett", namnet på ein av kattungane til Gråpus. Ein annan kattunge, "Sne", finst både i "Lokk" av Bjørnstjerne Bjørnson og "Å jeg vet en seter" av Munthe. Jentungen som lyttar har unngått å leggja merke til at sangen "Spurvelurven" har halve namnet til den tredje kattungen, men det har altså ikkje eg. Det einaste me mangler for å få full pott er ein sang om ein Lurifaks. Anyone?

Nytt fransk ord og bilde.

I dag lærte eg at bredouiller betyr "å mumle".

Eksempel: Då Nicholas Sarkozy drog til Vatikanet på snarvisitt til paven, "il a bredouillé le Pater Noster comme un joueur de foot chantant l’hymne national" (skreiv Libération). Han mumla fadervår omlag som ein fotballspelar syng nasjonalsongen.

Dei har ofte ganske treffande bilete i dei franske media.

Please don't title your posts with acronystic vulgarities

Dagens tips kjem ikkje uventa frå ei diskusjonsside på Wikipedia. Meldinga det er snakk om hadde tittelen "WTF is up with this article?!?" (eller noko slikt).

Alt det ein kan læra på Wikipedia, du!

Prinsessesoge anno 2010

Det var ein gong ei prinsesse som rett og slett ikkje ville målbindast. Ho var berre vrien og vrang, nett som eit stykke sideflesk ein gjerne vil gøyma — men presser ein det inn med midjeband ein stad, tyt det jammen ut på ein annan. Ja, denne Prinsessa var så standhaftig at slo ein henne i hovudet med skikk og bruk den eine dagen, dukka ho jammen opp med noko nytt, ti gonger meir uskikkeleg og ubrukeleg, den neste.

Prinsessa som ingen kunne målbinda

Nominativ determinisme

Nominative determinism er noko dei forlystar seg med i det store utlandet. Det dreier seg om å bita seg merke i namn som passar godt i ein samanheng, til dømes den berømte tannlegen Holtan. Det er faktisk blitt forska seriøst på om namna våre gjer oss til dei me er.

Men dette er litt mindre seriøst. Stavanger har visst hatt ein tanke regnvatn i det siste, og kven sender dei ut for å dekka det?

Bortom godt og vondt

நாமவனிவனுவன் அவளிவளுவளெவள்
தாமவரிவருவர் அதுவிதுவுதுவெது
வீமவையிவையுவை அவைநலந்தீங்கவை
ஆமவையாயவை ஆய்நின்றவவரே
          --நம்மாழ்வார்

I alle oss, og i denne mannen, og den mannen, og han der,
og i denne kvinna, og den kvinna, og ho der, og kven som helst;
i alle dykk, og i desse folka, og dei folka, og dei der,
og i dette, og det, og det der, og kva som helst;
i dei svinnande, og desse her, og dei, og dei der,
i dei gode og dei fæle,
i alt som har blitt og alt som skal bli,
i hjartet av alt er Han
og det er alt eg ser.
          -- Nammálvár (Tiruváymoli 1:1:4)